چگونه هزینه های قالب بندی بتن را در پروژه ساختمانی به حداقل برسانیم؟

قالب بندی بتن از بخش های مهم در روند اجرای سازه های بتنی است و حدود ۶۰ درصد از هزینه های ساخت یک سازه به قالب بندی اختصاص پیدا می کند. در نتیجه، در طراحی و اجرا باید به این بخش توجه ویژه ای داشت. هر گونه خطایی در اجرای قالب بندی می تواند منجر به ضررهای سنگین در پروژه شود. هر چند که کاهش هزینه های قالب بندی اهمیت زیادی دارد، اما کیفیت نباید فدای هزینه پایین تر شود. بنابراین کاهش هزینه های قالب بندی به روش درست می تواند به کاهش هزینه های نهایی پروژه منجر شود.

در اجرای طراحی ساختمان، همیشه چند طراحی ارائه می شود که از  بین طرح های موجود باید بهترین و کم هزینه ترین آن ها انتخاب شود. برای کاهش هزینه های قالب بندی، پیشنهاد متفاوتی همچون استفاده از قالب های پیش ساخته، قالب اجاره ای یا دست دوم و موارد دیگری وجود دارد که در ادامه با آن ها بیشتر آشنا می شوید. 

عوامل موثر بر کاهش هزینه های قالب بندی

اصلی ترین راه برای کاهش هزینه های قالب بندی، استفاده از بهترین طراحی و کنترل پروژه مناسب است. برای ساخت یک سازه علاوه بر در نظر گرفتن کاهش هزینه ها باید به آسان ترین و سریع ترین روش ها نیز فکر کرد. کاهش هزینه های قالب بندی تا حدود زیادی در گرو طراحی درست، انتخاب مصالح و قطعات مناسب، هزینه های مناسب نیروی کار برای مونتاژ و دمونتاژ قالب ها و موارد حاشیه ای دیگر ساخت و ساز است. مهندسین سازه برای کاهش این هزینه ها راهکارهایی ارائه داده اند که در ادامه در مورد آن ها و اهمیت کاهش این هزینه ها بیشتر می خوانیم.

1. یکی از موثرترین عوامل در کاهش هزینه های قالب بندی، استفاده از یک یا دو قالب واحد برای اجرای پروژه است. این کار هم در هزینه های اجرایی و هم عملیاتی کمک شایانی می کند. استفاده از یک یا دو قالب در اجرای کار، علاوه بر آسان سازی اجرای قالب بندی برای نیروی کار، به اجرای پروژه سرعت خوبی می بخشد و همچنین باعث کاهش هزینه های قالب بندی می شود.
2. قالب بتن فلزی قابلیت تکرار پذیری بالایی دارد و می توان با یکبار خریداری این قالب ها به دفعات از آن ها در پروژه های مختلف عمرانی استفاده کرد. برای کارایی بهتر این قالب ها باید آن ها را بعد از هر بار قالب بندی کاملا شستشو داده، خشک کرد و در محل مناسب و به دور از رطوبت قرار داد. همچنین برای افزایش عمر قالب ها، روغن کاری بسیار مناسب است. نگهداری مناسب و استفاده مناسب از این قالب ها در صرفه جویی هزینه های قالب بندی بتن بسیار موثر است.
3. بیشتر قالب های خاص سفارشی هستند و اجرای این قالب ها هزینه های بالایی دارد. در طراحی باید تا جای ممکن استفاده از قالب های خاص را به حداقل رساند و یا از قالب های خاص استاندارد استفاده شود. بهترین روش اجرای سازه های ساختمانی در جهت کاهش هزینه های قالب بندی استفاده از قالب های مدولار برای قالب بندی است.
4. یکی از روش های کاهش هزینه قالب بندی، اجرای ساختمان ها به صورت پیش ساخته است. برای این کار دیوار، سقف و اجزای بتنی مورد نظر در کارگاه ها با استفاده از قالب های بتن تولید می شوند و  به محل پروژه عمرانی منتقل شده و اجرا می شوند.
5. اگر برای عمق تیر و تیرچه ها در ساختمان عمیق یکسانی در نظر گرفته نشود، نیاز به بتن بیشتری وجود دارد و در نتیجه هزینه های قالب بندی افزایش پیدا می کند. برای کاهش هزینه های قالب بندی بهتر است که عمق تیر و تیرچه ها در طراحی یکسان در نظر گرفته شود.
6. در صورتی که در نقشه سازه، ستون های متعددی وجود دارد. بهتر است که ابعاد ستون ها یکسان باشد و یا بیشتر از دو حالت نباشد. قالب ستون نیز از انواع قالب های خاص است که برای اجرای ستون های خاص با ابعاد خاص، نیاز به سفارش قالب ستون است. به میزانی که ستون ها در ابعاد استاندارد و یکسان باشند، هزینه سفارش و تهیه قالب های ستون کاهش پیدا می کند.
7. استفاده از ورق های چند لایه با مساحت زیاد برای پوشش دال ها، باعث کاهش هزینه های اجرایی می شود.
8. استفاده از قالب های لارج پنل و تونل فرم که عمل مونتاژ و دمونتاژ در آنها بالا است. می تواند در زمان و هزینه قالب بندی صرفه جویی زیادی ایجاد کند.
9. اگر در قالب بندی فلزی برای پشت بندی یا موارد دیگر از چوب استفاده می کنید. باید به مقاومت و کیفیت چوب ها توجه کنید، تا دچار مشکلات باز شدن قالب و افت کیفیت بتن نشوید.
10. هزینه های حمل و نقل قالب ها، از موارد پیش بینی نشده در پروژه است و باید هزینه های جابه جایی نیز در هزینه های قالب بندی لحاظ شود. برای کاهش هزینه های جابه جایی بهتر است که قالب ها از شهر دیگر خریداری نشود و یا هزینه های سرشکن شده جابه جایی روی قالب ها زیاد نباشد.
11. باید در اجرای قالب بندی به تمام جزئیات اجرای قالب ها توجه شود و در این مراحل اتوکد قالب بندی و نقشه های معماری کمک کننده هستند.
12. استفاده از نیروی کار ماهر، سرعت بالاتری برای اجرای قالب بندی ایجاد می کند و در نهایت به کاهش هزینه ها کمک شایانی می کند.
13. برای اجرای قالب بندی بهتر است از روش های متداول استفاده شود تا نیروی کار به راحتی و در سریع ترین زمان قالب بندی را انجام دهد.

مزایای استفاده از مواد جایگزین در قالب بندی بتن و کاهش هزینه های قالب بندی

در برخی از پروژه های عمرانی به جای قالب های فلزی می توان از قالب های پلاستیکی استفاده کرد. در صورتی که حجم بتن ریزی سبک باشد، قالب های پلاستیکی و قالب های چوبی گزینه مناسبی هستند. این قالب ها در کنار هزینه به صرفه، کیفیت مناسبی نیز دارند.

نقش استراتژی های بهینه سازی طرح قالب بندی و تاثیر آن بر کاهش زمان و هزینه

قبل از اجرای قالب بندی و اجرای پروژه باید طرح دقیق قالب بندی، اجزا و قطعات و نیرو های مورد نیاز تخمین زده شود. تا پروژه به راحتی و در مدت زمان مناسب و به سرعت اجرا شود. این موارد می تواند در کاهش هزینه های قالب بندی بسیار موثر باشد و پیش بینی درستی از مراحل اجرای سازه ایجاد می کند. در واقع همیشه هزینه های تمام شده قالب بندی در تخمین پروژه  با هزینه های تمام شده  واقعی یکی نیست. یکی از عوامل موثر در این زمینه، طراحی نامناسب و تخمین اشتباه است. که باعث هدر رفت زمان نیروی کار و  خرید قطعات اضافی می شود.

مزایا و معایب استفاده از قالب های اجاره ای در مقابل قالب های دائمی

در بسیاری از پروژه های عمرانی نیازی به تهیه قالب های نو و تازه ساخته شده نمی باشد. قالب های فلزی، قابلیت تکرار پذیری بالایی دارند و به دفعات می توان از آنها در پروژه های مختلف استفاده کرد. این قالب های دست دوم، هزینه پایین تری نسبت به قالب های نو دارند و کیفیت بتن تولیدی  از این قالب های نیز تفاوتی با قالب های نو ندارد. در نتیجه با خرید این قالب ها، علاوه بر کیفیت مناسب، هزینه های پروژه را تا حدودی زیادی کاهش داده و به صورت مجدد می توان از این قالب ها در پروژه دیگری استفاده کرد یا با قیمت مناسب و نزدیک به قیمت خرید، این قالب ها را به فروش رساند.

راهنمایی برای انتخاب نوع قالب مناسب برای کاهش هزینه های قالب بندی

همانطور که بیان شد، بهترین قالب مناسب برای اجرای پروژه های ساختمانی، قالب های مدولار هستند. این قالب ها هزینه پایین تری نسبت به قالب های خاص دارند و نیازی به نیروی کار تخصصی ندارند. همچنین در بسیاری از کارگاه ها موجود هستند و نیازی به صرف زمان و هزینه اضافی برای ساخت این قالب ها نیست.

سخن پایانی

کاهش هزینه های قالب بندی در نهایت به کاهش هزینه های پروژه می انجامد و از این نظر اهمیت بالایی دارد. قالب بندی بخش مهمی از اجرای ساختمان است و باید به درستی اجرا شود. برای اجرای صحیح قالب بندی در راستای کاهش هزینه ها، باید قالب و تجهیزات به درستی و متناسب با سازه انتخاب شوند. همچنین استفاده از نیروی کار ماهر، طراحی نقشه مناسب، انتخاب روش مناسب قالب بندی اهمیت بالایی دارند.

سوالات متداول

عوامل موثر بر هزینه های قالب بندی بتن کدامند؟

اصلی ترین موارد در هزینه های قالب بندی مصالح مورد نیاز شامل قالب و تجهیزات قالب بندی، نیروی کار، هزینه حمل و نقل و معماری است.

چگونه می توان با استفاده از تکنولوژی های جدید هزینه های قالب بندی بتن را کاهش داد؟

مواردی مانند بتن های پیش ساخته می توانند هزینه های نهایی قالب بندی از جمله حمل قالب ها و استفاده از نیروی کار برای مونتاژ و دمونتاژ قالب را کاهش دهند.

آیا استفاده از مواد جایگزین می تواند هزینه های قالب بندی بتن را کاهش دهد؟

بله. قالب های پلاستیکی و چوبی هزینه پایین تری نسبت به قالب های فلزی دارند و در برخی موارد و سازه ها می توان از آن ها در راستای کاهش هزینه های قالب بندی استفاده کرد.

آیا استفاده از قالب های اجاره ای می تواند هزینه ها را کاهش دهد؟

بله. قالب های اجاره ای قیمت پایین تری نسبت به قالب های نو و دست اول دارند و علاوه بر کارایی مناسب، هزینه های قالب بندی را کاهش می دهند.